Ponema
- ang
pinakamaliit na unit ng makabuluhang tunog.
0Ang pag-aaral ng ponema ay binubuo ng
segmental at
suprasegmental.
Segmental = ay ang tunay na tunog at ang
bawat tunog ay
kinakatawanan
ng isang titik sa ating alpabato.
Suprasegmental = ay ang pag-aaral ng ng diin (Stress),
tono
(tune), haba (lengthening)
at hinto
(Juncture).
2 Sa pakikipagtalastasan, matutukoy
natin ang kahulugan, layunin o intensyon ng pahayag o ng nagsasalita sa
pamamagitan ng mga ponemang suprasegmental o ng mga haba, diin,
tono at hintosa pagbibigkas at pagsasalita.
1. Haba
* ito
ay ang pagbigkas nang mahaba sa patinig (a, e, i, o, u ) ng bawat
pantig.
* maaaring
gumamit ng simbolong tuldok (. ) para sa pagkilala sa haba.
* mga
halimbawa ng salita:
bu.kas = nangangahulugang susunod na araw
bukas = hindi sarado
2. Diin
*tumutukoy ito sa lakas ng pagbigkas s
isangpantig ng salitng
binibigkas.
*maaring gamitin sa pagkilala ng pantig
na may diin ang malaking titik.
*Mga halimbawa ng salita:
BU:hay =
kapalaran ng tao
bu:HAY =
humihinga pa
LA:mang =
natatangi
la:MANG =
nakahihigit; nangunguna
3. Tono
* nagpalilinaw ng mensahe o
intensyong nais ipabatid sa kausap
* Tulad ng pag-awit, sa pagsasalita
ay may mababa, katamtaman at
mataas na
tono.
* maaaring gamitin ang blg. 1 sa
mababa, blg. 2 sa katamtaman at blg.
3 sa
mataas.
* halimbawa ng salita:
Kahapon =
213, pag-aalinlangan
Kahapon =
231, pagpapatibay
talaga =
213, pag-aalinlangan
talaga =
231, pagpapatibay
4. Hinto
*ito ay ang saglit na pagtigil sa
pagsasalita upang higit na maging
malinaw ang
mensahe.
*maaring gumamit ng simbolo kuwit( , ),
dalawang guhit na pahilis ( // )
o gitling (
- )
* mga halimbawa ng salita:
|
No comments:
Post a Comment